شیمی یعنی زندگی

دانستنیهای علم شیمی

شیمی یعنی زندگی

دانستنیهای علم شیمی

آمپی‌سیلین



نام آیوپاک:


(2S,5R,6R)-6-([(2R)-2-amino-2-phenylacetyl]amino)-3,3-dimethyl-7-oxo-4-thia-1-azabicyclo[3.2.0]heptane-2-carboxylic acid



نام یکی از داروهای خانواده پنی سیلین ها و از دسته بتالاکتامها است. این دارو همانند آموکسی سیلین از رده آمینوپنی‌سیلینها است و خصوصیات مشابهی با آموکسی‌سیلین دارد اما جذب خوراکی به مراتب کمتری دارد.


مکانیزم اثر:

این دارو با اتصال به پروتئین متصل شونده به پنی‌سیلین (PBP) باعث مهار ترانس پپتیدازها می‌شود و باعث ممانعت از ساخت پپتیدو گلیکانهای دیواره سلولی باکتری و تخریب دیواره سلولی باکتری می‌شود. آمپی‌سیلین به بتالاکتاماز حساس است و باکتریهای تولیدکننده بتالاکتاماز در برابر آن مقاومند.

منبع: ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

استامینوفن

استامینوفن:


نام آیوپاک: N-(4-hydroxyphenyl)acetamide





استامینوفن (Acetaminophen)‏ یا پاراستامول (Paracetamol)

رده درمانی: داروهای مسکن

اشکال دارویی: قطره، قرص، شربت و شیاف

استامینوفن دارویی مسکن و تب‌بُر است که بطور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.


کاربرد

استامینوفن به‌خوبی قابل تحمل بوده و مانند آسپرین عوارض جانبی بسیاری ندارد واز آن‌جاکه برای خرید و مصرف استامینوفن نیازی به نسخه پزشک نیست، این دارو به صورت آزاد در دسترس همگان است. این دارو معمولاً برای درمان تب، سردرد و دردهای خفیف استفاده می‌شود. در صورتی که پاراستامول به همراه ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی استفاده شود، می‌تواند در درمان دردهای شدید نیز موثر باشد. استامینوفن معمولاً در بیشتر نسخه‌های تجویز شده، برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا به‌کار می‌رود. مصرف بسیار بیش از حد آن می‎تواند به مسمویت کبدی منجر شود. مهم‌ترین علت نارسایی برق آسای کبد در غرب، مسمومیت‌های ناشی از پاراستامول است. این دارو عامل اصلی بسیاری از زیاده روی در مصرف ها در ایالات متحده، انگلستان، نیوزلند و استرالیا است. مشروبات الکلی خطر مسمویت با پاراستامول را افزایش می‌دهند.

منبع: ویکی پدیا

تعریف دارو


دارو (Drug)‏ و به‌ شکل کلی‌تر (medicine)‏ در دانش پزشکی به هر ماده‌ای که برای درمان٬ تسکین علائم٬ تشخیص بیماری و یا پیشگیری از آن به کار رود و بر ساختار یا کارکرد ارگانیسم زنده اثر گذارد و پس از ورود به بدن عملکرد بدن را تصحیح کند٬ گفته می‌شود.

دارو ممکن است منشا طبیعی (گیاهی یا حیوانی) داشته باشد و یا اینکه به طور مصنوعی تهیه شود. داروهای شیمیایی معمولاً در آزمایشگاه و به دست پزشکان یا دارو سازان کشف شده و پس از تحقیقات کافی و تایید مراجع رسمی در کارخانه‌های داروسازی تولید می‌گردند.

مصرف دارو ممکن است به صورت خوراکی (قرص و شربت)، مالیدنی (پماد و قطره)، استنشاقی (از راه تنفس) و یا تزریقی (آمپول) باشد. به محل فروش دارو داروخانه گفته می‌شود.داروها به چهار صورت معدنی، حیوانی، گیاهی و یا شیمیایی وجود دارند .

همچنین می توان داروها را به دو بخش مجاز و غیر مجاز ( مانند برخی مخدرها) طبقه بندی کرد .

داروها اصولا باید در شرایط ویژه‌ای نگهداری شوند و تاریخ مصرف مشخصی دارند . نحوه مصرف دارو و چنده گذاری (دوز مصرفی) آن در نسخه ی پزشک معالج مشخص می‌شود . برخی داروهای ساختنی که به آنها داروهای جالینوسی نیز گفته می‌شود در داروخانه با نسخه پزشک و از ترکیب چند ماده دارویی ساخته می‌شود.


ماهیت داروها

در حالت کلی، یک دارو ماده ای است که به وسیلهٔ واکنشهای شیمیایی خود، تغییراتی در کارکرد زیستی ایجاد می کند. عمدتاً مولکول دارو با یک مولکول خاص در سیستم زیستی که نقش مشخصی بازی می‌کند بر هم‌کنش دارد. به این مولکول گیرنده یا ریسپتور می گویند. در موارد اندکی داروها به عنوان دشمن شیمیایی معروف هستند که ممکن است با دیگر داروها واکنش دهند، در موارد دیگری مثل عوامل اسمزی داروها به طور انحصاری با مولکولهای آب واکنش می‌دهند. داروها ممکن است درون بدن تولید شوند همانند هورمونها و یا شیمیایی بوده و درون بدن تولید نشوند. سموم نیز دارو محسوب می‌شوند. مواد سمی می‌توانند به وسیله موجودات زنده از قبیل گیاهان و جانوران ساخته شوند و یا همانند آرسنیک و کادمیوم دارای ریشهٔ معدنی باشند. از آنجا که واکنش دارو با گیرندهٔ آن شیمیایی است، یک مولکول دارو باید شکل، اندازه، ترکیب اتمی و بار الکتریکی مناسب داشته باشد.


عملکرد داروها

یک دارو معمولاً دارای نقطهٔ دریافت متفاوتی نسبت به جایگاه عمل خود است. مثلاً قرصهایی که برای درمان سردرد به کار می‌روند، اگرچه از طریق دهان دریافت می‌شوند اما جایگاه عمل آنها مغز است. بنابراین یک داروی پذیرفته و عملی شده، دارویی است که اولاً خواص لازم برای انتقال از سایت ورودی به جایگاه عمل منظور را داشته باشد و ثانیاً در زمان معقول از بدن دفع شود. البته برخی داروها مانند داروهای موضعی پوستی و اسپری های تنفسی مکان اثر نزدیک به محل دریافت دارند.

داروها می‌توانند در شرایط استاندارد دما و فشار یا (STP) در سه حالت گاز مثل نیتروزاکسید، مایع مثل لیدوکایین و جامد مثل آسپرین موجود باشند. این شرایط تعیین کنندهٔ نحوهٔ ورود و دریافت آنها در بدن انسان است. برای مثال برخی داروهای مایع به راحتی در دمای اتاق تبخیر می‌شوند و می‌توانند به همان شکل تنفس شوند همانند (هالوتان). طبقات گوناگون داروهای آلی در داروشناسی و داروسازی مورد بررسی قرار می‌گیرند. بسیاری از داروها بازها و اسیدهای ضعیف هستند. این داروها به وسیلهٔ خود بدن هدایت می‌شوند. زیرا تفاوت pH در اجزای مختلف ممکن است درجه یونش این قبیل داروها را تغییر دهد.

منبع: ویکی پدیا

لوودوپا

لوودوپا: Levodopa یا L-DOPA

نام آیوپاک دارو:  
S)-2-amino-3-(3,4-dihydroxyphenyl) propanoic acid)

داده های شیمی

فرمول:  C9H11NO4

وزن مولکولی:  197.19 g/mol



موارد مصرف

لوودوپا در درمان بیماری پارکینسون مصرف می‌شود.لوودوپا کندی حرکات (برادی کینزی) و سختی عضلات (رژیدیتی) بیماران پارکینسونی را بیشتر از رعشه (ترمور) بهبود می‌بخشد.

مکانیسم اثر

دوپامین ماده‌ای است که نبود یا کمبود آن در مغز موجب بیماری پارکینسون می‌شود. بدن می‌تواند در عقده‌های مغز لوودوپا را به دوپامین تبدیل کند لذا بهبودی قابل توجهی در بیماران پارکینسونی انتظار می‌رود. البته امروزه این دارو اغلب به صورت ترکیب با سایر داروها مانند لوودوپابی و لوودوپاسی بیشتر به کار می‌رود.

منبع: ویکی پدیا

لوودوپا

لوودوپا: Levodopa یا L-DOPA
نام آیوپاک دارو:  
S)-2-amino-3-(3,4-dihydroxyphenyl) propanoic acid)

داده های شیمی

فرمول:  C9H11NO4

وزن مولکولی:  197.19 g/mol



موارد مصرف

لوودوپا در درمان بیماری پارکینسون مصرف می‌شود.لوودوپا کندی حرکات (برادی کینزی) و سختی عضلات (رژیدیتی) بیماران پارکینسونی را بیشتر از رعشه (ترمور) بهبود می‌بخشد.

مکانیسم اثر

دوپامین ماده‌ای است که نبود یا کمبود آن در مغز موجب بیماری پارکینسون می‌شود. بدن می‌تواند در عقده‌های مغز لوودوپا را به دوپامین تبدیل کند لذا بهبودی قابل توجهی در بیماران پارکینسونی انتظار می‌رود. البته امروزه این دارو اغلب به صورت ترکیب با سایر داروها مانند لوودوپابی و لوودوپاسی بیشتر به کار می‌رود.